Spectaculaire nachtopnamen maken

[Peter_S.]

Nachtopnamen terwijl je op vakantie of op een schilderachtige plek bent, zijn populaire onderwerpen van foto's. In dit hoofdstuk leer je hoe je een nachtelijk tafereel prachtig kunt vastleggen en de impressie van het werkelijke beeld kunt reproduceren.
Stel de camera om te beginnen in op de P-modus en experimenteer met de volgende tips.

Een statief gebruiken

Een statief is het meest doeltreffende hulpmiddel om prachtige foto's van nachtelijke taferelen te maken. Wanneer je fotografeert in omstandigheden met weinig licht, bijvoorbeeld 's avonds of 's nachts, wordt de sluitertijd trager om meer licht in de camera binnen te laten en wordt de ISO-gevoeligheid groter. Het beeld wordt daardoor al snel onscherp door beweging van de camera of korrelig door meer ruis.

Deze foto werd gemaakt met een sluitertijd van 3,2 seconden. Met deze sluitertijd wordt het beeld helemaal wazig, hoe hard je ook probeert om niet te bewegen.

Als je een statief gebruikt, kun je zelfs met een trage sluitertijd een duidelijke foto zonder vervaging maken. Stel de ISO-gevoeligheid tegelijkertijd in op de laagst mogelijke waarde. Hoewel de sluitertijd hierdoor nog langer wordt, hoef je je geen zorgen te maken over onscherpte omdat de camera op het statief is bevestigd. De lage ISO-gevoeligheid kan bovendien de hoeveelheid ruis verminderen. De minimumwaarde van de ISO-gevoeligheid varieert al naargelang het model, maar een waarde van ISO100 tot ISO 400 wordt aanbevolen.
Schakel de SteadyShot-functie uit als je een statief gebruikt om problemen te voorkomen. Ook het trillen van de camera door het indrukken van de sluiterknop kan de foto onscherp maken. Dit kun je voorkomen door de zelfontspanner op 2 seconden te zetten.

De bovenstaande foto is haarscherp dankzij het gebruik van een statief. Met de lange belichtingstijd ziet het licht op het water er prachtig uit, zoals het zich verspreidt over het wateroppervlak.

Wat is het alternatief als je niet over een statief beschikt?
Als je geen statief hebt, kun je met je lichaam bijvoorbeeld tegen een muur of paal leunen, of de camera op een leuning of andere vlakke ondergrond plaatsen om de camera stil te houden en onscherpte te verminderen.
Mocht geen van deze alternatieven voorhanden zijn, dan is het eerste wat je doet, een snellere sluitertijd instellen om beweging van de camera te verminderen. Als onscherpte optreedt met de sluitertijd die automatisch wordt vastgesteld door de camera, verhoog dan handmatig de ISO-gevoeligheid. De beschikbare maximumwaarde van de ISO-gevoeligheid kan per cameramodel verschillen. Als de ISO-gevoeligheid wordt verhoogd naar ISO6400, 12800 en verder, wordt de sluitertijd langer en zal er minder onscherpte optreden in het beeld. Het beeld kan echter wel ruis en verlies van details te zien geven.


Deze foto werd genomen met ISO3200. Door de snellere sluitertijd aan te houden, kon onscherpte worden voorkomen. Als je echter naar de vergroting van het beeld kijkt, zie je dat het wat korrelig is en ruis bevat in vergelijking met de foto die werd gemaakt met de lagere ISO-gevoeligheid. Wat betreft de resolutie in de details en de structuur van het wateroppervlak, ziet de foto die met het statief is genomen, er beter uit dan deze foto.

Als ruis zichtbaar is, zoals in dit geval, is ook de modus Schemering zonder statief in Scèneselectie een goede keuze. In deze modus worden zes opeenvolgende opnamen gemaakt met één druk op de sluiterknop. Deze opnamen worden tijdens de verwerking van ruis met hoge precisie gecombineerd. Hierdoor kun je nachtopnamen maken met minder ruis vergeleken met een normale enkele opname.
Aangezien de modus Schemering zonder statief in Scèneselectie één van de automatische opnamemodi is, kun je de hierna beschreven instellingen voor kleur en helderheid niet aanpassen.

Helderheid en kleur aanpassen

Als je nu weet hoe je scherpe opnamen moet maken, kun je de helderheid en kleur aanpassen op basis van je beeld.
De helderheid kan worden aangepast met de belichtingscompensatie. Het menselijk oog ziet de lucht als 'donker' en de lichten van gebouwen en lampen als 'licht'. De camera probeert echter standaard alle scènes met dezelfde helderheid weer te geven, of ze nu donker of licht zijn. Wanneer je nachtopnamen maakt, wordt de helderheid die het menselijk oog waarneemt, dus mogelijk niet goed door de camera gereproduceerd daar waar donkere gedeelten (zoals de nachtelijke hemel) en lichte gedeelten (zoals licht van gebouwen) door elkaar lopen. Dit maakt het moeilijk om het gewenste resultaat te verkrijgen en zul je symptomen zoals vale nachtelijke luchten of gefragmenteerde kleuren van straatlantaarns zien.
De helderheid van de foto wordt ook beïnvloed door de instellingen van de camera zelf, bijvoorbeeld de instelling van Creative Style.
Probeer eerst opnamen te maken zonder belichtingscompensatie en pas de belichting daarna aan de hand van het resultaat aan.

Zonder belichtingscompensatie werd deze foto onderbelicht vanwege de felle straatverlichting. Het stadsgezicht achter het gebouw verdween in het donker. Door de belichting in te stellen op +0,7 werd de foto met de juiste helderheid weergegeven.

Laten we nu eens kijken naar de kleuraanpassing. Je kunt de witbalans gebruiken om de algehele kleurtoon aan te passen. De automatische witbalans [AWB], waarmee de camera automatisch de kleurtoon bepaalt, kan de werkelijke kleuren getrouw reproduceren. Wanneer je echter de stad bij nacht fotografeert, krijg je met [TL: wit warm] een blauwige tint die beter geschikt is voor het weergeven van de kenmerken van kunstlicht.
Het felle licht van gebouwen en straatlantaarns heeft bovendien de neiging om er bleekjes uit te zien op de foto en de kleur ervan is vaak minder levendig dan verwacht. Als dat het geval is, kun je de verzadiging aanpassen bij de plus (+) van de optie in Creative Style. De lichten worden dan levendiger en kleurrijker.

Door dit soort aanpassingen aan te brengen in de instellingen, kun je nachtopnamen maken die het spectaculaire van de feitelijke scène overbrengen.
Net zoals bij andere scènes is de beste kleurstelling ook bij nachtopnamen afhankelijk van je eigen voorkeur en de bedoeling van de foto. Maak ten volle gebruik van aanpassingsfuncties, zoals belichtingscompensatie, witbalans en Creative Style, en experimenteer totdat je je favoriete instellingen hebt gevonden.

Handige lenzen met vaste brandpuntsafstand

Met kleine f-getallen (een snel maximaal diafragma) kunnen lenzen met een vaste brandpuntsafstand veel licht in de camera toelaten.
Je kunt er dus nachtopnamen mee maken die minder onscherp zijn en minder ruis produceren, zelfs in omstandigheden met weinig licht. Bovendien kun je portretten of snapshots maken met een grote mate van achtergrondvervaging.

Brandpuntsafstand: 50 mm / F-getal: 2.0 / Sluitertijd: 1/640 sec / Belichtingscompensatie: -1			Brandpuntsafstand: 50 mm / F-getal: 1.8 / Sluitertijd: 1/80 sec / Belichtingscompensatie: -0,7
SAL50F14	Deze typische, snelle 'normale' lens biedt een uitmuntende resolutie van hoek tot hoek, terwijl de combinatie van een maximaal diafragma van F1.4 en een rond diafragmaontwerp het mogelijk maakt om zijdezachte vervagingseffecten aan te brengen om de scherptediepte te vergroten en belangrijke visuele elementen uit te lichten. Dankzij de grote diafragmaopening komt er meer licht binnen waardoor het gemakkelijker is om zonder statief te fotograferen, zelfs in omstandigheden met weinig licht.		SEL50F18	Deze middellange telelens met een brandpuntsafstand van 50 mm is perfect voor portretfotografie. Door het grote diafragma en het ronde ontwerp van het diafragma kunnen prachtige, vervaagde achtergronden worden geproduceerd. In combinatie met het ingebouwde Optical SteadyShot-beeldstabilisatiesysteem (OSS) kunnen bovendien haarscherpe, heldere portretten worden gemaakt bij omstandigheden met weinig licht.