profile.country.BE.title
Macrofotografie is wellicht een van de meest tot de verbeelding sprekende vormen van fotografie. Het stelt ons in staat minuscule details uitvergroot te bewonderen, zaken die je met het blote oog niet ziet. Maar het hoeft ook niet altijd reuzegroot te zijn (zoals je verder zal merken). Maar macrofotografie is erg veelzijdig en vergt een goede techniek, oefening en geduld. Dit artikel helpt je alvast op weg om een goede macrolens te kiezen.
Hoewel de keuze aan macrolenzen enorm is, hebben alle macrolenzen één zaak gemeenschappelijk: hun vergroting. Macrolenzen zijn primelenzen (lenzen met een vast brandpuntsafstand) met een vergroting van 1:1 (sommige Zeiss-uitzonderingen gaan maar tot 1:2). Dit betekent dat een object op ware grootte wordt afgebeeld op een sensor. Andere, (niet-)macrolenzen halen vergrotingen tot maximaal 1:2, wat betekent dat de projectie van het onderwerp op de sensor slechts de helft zo groot is als het eigenlijke onderwerp. In tegenstelling tot macrolenzen van pakweg 20 jaren geleden, gedragen hedendaagse macrolenzen zich als “normale” primelenzen (zoals een portretlens) met een belangrijk extra voordeel: ze kunnen erg dichtbij scherpstellen (en daardoor enorm vergroten). De macrolenzen van tegenwoordig hoef je dus lang niet alleen voor macro te gebruiken, je kan ze als een doodnormale lens gebruiken als je wil.
Met een macrolens hoef je niet per sé macro te fotograferen.
Macrolenzen komen voor in tal van brandpuntsafstanden en diafragmawaarden, de meest populaire zijn voor Sony (A- en E-vatting tezamen van verschillende merken zoals Sigma, Tamron, Zeiss…): 30mm F2.8/F3.5 (Sony), 50mm F2.8 (Sony en Zeiss Touit), 60mm F2 (Tamron), 90mm F2.8 (Tamron, Sigma, Sony), 100mm F2.8, 105mm F2.8, 150mm F2.8, 180mm F3.5, 180mm F2.8 en 200mm F4. Vanaf 150mm spreekt men ook wel eens van tele-macrolenzen. Populair als portretlens, maar zelf vogelfotografie (op korte afstand) is mogelijk!
Keuze alom, maar wat is het verschil tussen al deze lenzen?
Kostprijs: Hoe korter de brandpuntsafstand, hoe lager de prijs. Een Sony 30mm F2.8 macro kost ongeveer 200 euro, terwijl de Sony 100mm F2.8 macro 700 euro kost. Een Minolta 200mm F4 (2de hands) wil je zelfs niet weten…Per definitie geven alle macrolenzen (uitgezonderd sommige Zeisslenzen) dezelfde vergroting van 1:1 van het onderwerp.
Gewicht: Hoe korter de brandpuntsafstand, hoe lager het gewicht. De 30mm F2.8 weegt 150g, terwijl de 100mm f2.8 ruim 510g weegt en de Minolta 200mm F4 macro weegt 1,2kg.
Handzaamheid: Niet alleen het gewicht speelt een rol, de afmetingen evenzeer. Een 30mm is klein en gebruik je heel gemakkelijk uit de hand, een 200mm lens is moeilijker rustig te houden en “vlot” mee te werken. Deze laatste is een typische macrolens dat je liever op statief zal gebruiken. Een 90/100mm macrolens lukt met ervaring zeer aardig uit de hand.
Grootte: Tot op zekere hoogte klopt het als men zegt dat een kortere brandpuntsafstand zicht vertaalt in een kleinere lens. De trend naar het ontwerpen van lenzen met een IF-design* maakt lenzen een stuk compacter. ( IF *Internal Focusing, d.w.z. dat de lens niet wijzigt in grootte bij het scherpstellen) Een voorbeeld van een IF-macrolens is de Tamron 60mm F2, Sony FE 90mm F2.8 G OSS, Sony 30mm F3.5, etc. Een voorbeeld van een lens die wijzigt in grootte bij het scherpstellen is de Sony 100mm F2.8 wat eigenlijk een Minolta-lens is in Sony-kleren. 
Scherpstelafstand: Dit is een van de belangrijkste keuzebepalende criteria voor macrolenzen. Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe groter de afstand tussen de sensor en het onderwerp. Dit is van belang wanneer je bijvoorbeeld schuwe insecten wil fotograferen zoals vlinders. Je zal in een dergelijke situatie een macrolens van minstens 100mm (bij voorkeur 150mm of meer) verkiezen om het insect niet te dicht te benaderen. Uiteraard stelt dergelijk probleem zich niet bij bijvoorbeeld bloemen, waar kortere macrolenzen ook geschikt zijn. Hier is het wel erg belangrijk te weten dat de scherpstelafstand relatief misleidend is en eigenlijk geen goede parameter is om een lens te kiezen! (Zie verder bij werkafstand!)
Handig om een 200mm macrolens te gebruiken als je onderwerp zich boven een vijver bevindt...
Perspectief: Hoewel alle macrolenzen dezelfde vergroting van het onderwerp geven, is de wijze waarop het onderwerp wordt afgebeeld op foto anders voor een 30mm macrolens als voor een 200mm tele-macrolens. De bredere kijkhoek van een 30mm lens zorgt ervoor dat het onderwerp naar voren “uitgerokken” wordt en meer achtergrond op de foto zichtbaar is. Dat geldt niet alleen voor macrofotografie, maar voor elk genre fotografie. Neem maar eens een portret op 18mm en op 55mm waarbij (en dit is heel belangrijk!) het hoofd even groot wordt gehouden!
Werkafstand: De werkafstand wordt vaak verward met de scherpstelafstand. De scherpstelafstand is de afstand tussen het onderwerp en de sensor en kan men voor elke lens terugvinden in de specificatie van de lens. De werkafstand is de netto ruimte die men nog over heeft tussen het onderwerp en het voorste lenselement. Het is duidelijk dat de werkafstand veel nuttiger is dan de scherpstelafstand. Toch kan men werkafstand niet terugvinden in de specificatie van de lens, men kan ze wel inschatten.
We werken met volgend voorbeeld:
-De Tamron 60mm F2 lens heeft een IF-design en wijzigt niet in grootte bij het scherpstellen. De lens is 8cm groot en heeft een scherpstelafstand van 23cm. Waar je ook scherpstelt, de lens blijft maar 8cm groot. -De Sony 100mm 2.8 lens heeft geen IF-design en is minimaal 9,8cm groot (scherpstelling op oneindig) maar wordt 15,3cm groot (fysieke lengte van de lens) wanneer scherpgesteld wordt op een vergroting van 1:1. De scherpstelafstand bedraagt dan 35cm. Het leek in eerste instantie erop dat de 100mm lens interessanter was omdat de lens maar 2 cm groter lijkt dan de 60mm Tamron macrolens, maar op 1:1 vergroting groeit de 100mm macrolens met 5,5cm terwijl de Tamron niet wijzigt in grootte. Het voordeel van de 100mm macrolens smelt dus volledig weg…Vergeet hierbij ook de zonnekap niet.
Links toont de Sony 100mm F2.8 wanneer scherpgesteld wordt op een onderwerp op oneindig, midden toont wanneer zo dicht mogelijk wordt scherpgesteld. Rechts wordt de zonnekap weergegeven. Je verliest dus ongelofelijk veel "werkafstand" door het uitschuiven van de lens wanneer deze geen IF-design heeft.
Naar: http://www.photozone.de/sony-alpha-aps-c-lens-tests/378-sony_100_28
Als dat nog niet helemaal duidelijk was, een rekenvoorbeeld:
Zoals eerder vermeld hebben langere lenzen een grotere scherpstelafstand (35cm tegenover 23cm voor de 60mm lens). Op het eerste zicht lijkt de 100mm lens 12cm meer afstand te geven tot het onderwerp, waardoor schuwe beestjes zoals insecten minder snel weggejaagd zullen worden. Echter, wanneer de grootte van de lens wordt afgetrokken, bekomt men een schatting van de afstand die men overhoudt tussen het onderwerp en het lensoppervlak. Even rekenen leert ons: de 60mm lens houdt 15cm over voor de lens tot het onderwerp, de 100mm lens houdt 19,7cm over tussen het lensoppervlak en het onderwerp. (Strikt gesproken dient men rekening te houden met de zogenaamde flange-back distance voor een correct absolute afstand tussen het onderwerp en het lensoppervlak. De flange-back distance is de afstand tussen de sensor en de lensvatting van de camera.) Waar je zou denken dat je met de 100mm lens 12cm meer ruimte tot je onderwerp zou hebben, kom je bedrogen uit. In de praktijk blijft van die 12cm maar zo’n 4,5cm extra over… Kies daarom bij voorkeur voor een IF-design als je een macrolens kiest! De Sony E-mount macrolenzen hebben telkens wel een IF-design! (Sony E 30mm F3.5 en Sony FE 90mm F2.8 G OSS)
Volledigheidshalve moet ik er absoluut bij vermelden dat een lens zonder IF wel een grotere beginlengte heeft.
Een ander voorbeeld wat betreft de werkafstand: De Sony E 30mm F3.5 macro voor NEX heeft een scherpstelafstand van 9,5cm. De flange-back distance bedraagt 1,8cm voor Sony NEX camera’s. De lens zelf heeft een grootte van 5,5cm. Netto heeft deze macrolens slechts 2cm resterend tussen het voorste lenselement en het onderwerp. Gebruik je de zonnekap op deze lens, dat zit je haast tegen je onderwerp waardoor je zelfs een schaduw werpt op je te fotograferen onderwerp.
Deze foto werd genomen met een 200mm macrolens, maar deze vlieg was zo rustig dat ik dit gerust had kunnen nemen met de 30mm macro. Het verschil zou wel duidelijk geweest zijn in perspectief: een breedhoek gebruiken als macro rekt je onderwerp wat uit waardoor alles er "boller" gaat uitzien. Met een 200mm macro is het onderwerp "strak".
Merk op hoe dichtbij de 30mm F3.5 macro kan scherpstellen, dat is handig maar tegelijk vervelend: je werpt een eigen schaduw op je onderwerp en je beestje zal niet blijven zitten tenzij compleet blind...
Het wordt nog "erger" als je de zonnekap monteert. Uiteraard gebruik je best geen zonnekap meer in deze situatie...
Persoonlijke ervaring: Mijn eerste macrolens was een Minolta 100mm F2.8 macro (A-mount). Verschrikkelijk goede lens, zeer veel plezier aan beleefd maar uiteindelijk ging hij de deur uit omdat ik een zeldzame Minolta 200mm G F4 macro kon kopen. Meer werkafstand en het G-label (doet een mens toch altijd iets…) trokken mij zo aan. Helaas heb ik nogal impulsief de 100mm macro onmiddellijk verkocht, nog voor ik goed en wel de 200mm macro door en door kende. Toplens, daar niet van, maar dat was de 100mm macro ook. Die werkafstand? Prettig! (Tenslotte is de 200mm macro een IF-design, de 100mm macro wordt heel wat langer en dat stoorde toch altijd een beetje…) Maar de grootte van de lens (lees: onhandzaamheid), enigszins het gewicht zorgde ervoor dat ik mijn liefde voor macro een beetje verloor…het was teveel “werken” geworden om de lens te gebruiken, dan wel uit de hand zoals met de 100mm macro. Jammer…want die liefde voor macro is nooit volledig teruggekomen. Vele jaren later kocht ik de 100mm macro opnieuw (dit keer in het Sony jasje), toplens zoals ik die mij herinnerde, maar dat uitschuivende deel van de lens…(en lawaai bij het scherpstellen)…dat is echt niet meer van deze tijd. Ik kocht wel nog een 50mm F2.8 macro, klein, handig, maar niet meer voor natuur. Een oude 90mm F2.5 Vivitarlens die ik van m’n grootvader had liggen kreeg een 2e leven sinds Sony de A7-reeks lanceerde, zeker met de beeldstabilisatie.
Maar ik gebruik graag AF, ook bij macro. (dat is trouwens een heel andere discussie, maar “macrofotografen” die spreken van “macro = MF” vind ik onzin. Als je zoals met Sony camera’s nauwkeurig kan scherpstellen en je scherpstelpunt eender waar kan zetten, gaat dat helemaal niet op. Met de nieuwe functie van de A6300 waarin je zelfs AF kan gebruiken als je volledig ingezoomed bent op scherpstelvergroting, gaat het al helemaal niet op.) Eerder voor kleine, statische objecten (details).
Vorig jaar kreeg ik de kans om de FE 90mm F2.8 G OSS macro te gebruiken voor een 2-tal weken…een gloednieuw design (en uiteraard IF), belachelijk scherp, mooie lens…en de prijs? Relatief hoog voor een 90mm macrolens (€1150) maar zeker wel te verantwoorden gezien de kwaliteit en het gebruik als portretlens (beestig snel vond ik die toen niet, maar dat was getest op een A7R, niet op een A7RII). Zou ik hem terug kopen? Absoluut, maar mijn prioriteiten liggen nu elders…(GM-lust neemt over)
Conclusie
Kies bij voorkeur een macrolens met een IF-design, je houdt dan netto meer werkruimte over en het werkt gewoon zoveel prettiger. Laat het budget het toe, dan opteer je best voor een macrolens met een wat langere brandpuntsafstand voor meer werkruimte. Fotografeer je vooral (schuwe) insecten, dan is een macrolens van minstens 150mm bijna een must. Een bijzondere en warm aanbevolen macrolens is de Tamron 60mm F2 macro als je een A-mount camera hebt en je niet teveel geld wil uitgeven aan een lens. Deze lens heeft een IF-design, is erg lichtsterk (een diafragma van F2 laat dubbel zoveel licht door als een F2.8 lens) en heeft een brandpuntsafstand die zeer geschikt is voor portretfoto’s. Let wel: deze lens is enkel geschikt voor APS-C sensors.
Heb je een E-mount camera, dan heb je (zonder adapters) keuze een beperkte keuze tussen de 30mm F3.5 (wel erg goedkoop!) en de waanzinnig goede FE 90mm F2.8 G OSS lens. Deze laatste behoort tot de absolute top wat scherpte betreft…
profile.country.NL.title
Leuk artikel! En eens niet de geijkte bloemenfoto's als voorbeeld bij macro
profile.country.NL.title
Mijn laatste ervaring met macro, dateert van "heel" lang geleden.
Leny, mijn vrouw - fotografeerde ook - en ik, waren op de "Keukenhof".
Hebben daar een serie gemaakt, en die nadien voorzien van muziek. "de Bloemenwals".
Dia 's, en 2 projectoren (Zeiss) met allerhande gedoe, om die handel keurig te laten wisselen.
Mijn hemel, wat is er wat veranderd in die jaren.
We werkten toen allebei met een Nikon FE en FM. Met o.a. macrolens 35 mm. 50 mm + 85 mm.
Die serie was wonderwel goed gelukt. Maar Macro 35 mm was lastig. Je zat vaak "te dicht bij".
Had last van schaduw etc. Exact wat Portmixus nu schrijft.
Nadien nooit meer gewerkt met een macro lens. En dat is zeker 30 a 35 jaar geleden.
Maar vond macro eigenlijk best leuk.
*
Intussen ben ik geswitched van Nikon D810 (wel iets anders als de FM), naar Sony.
Wilde eigenlijk wel weer, een goede portretlens. Maar wilde ook wel eens, weer in de omgeving
van Giethoorn, in de prachtige moerasplanten duiken. En vliegend "ongedierte" fotograferen.
Dat is echt mooi! Libellen, vlinders, en noem maar op.
Heb derhalve zitten denken, wat moet ik nu. Wat doe ik nu.
Ruil ik m 'n 24-70, f. 4, in tegen een GM f. 2.8? Kies ik toch, voor een mooie, lichte 85mm Batis?
Of kies ik, voor een uitstekende lens, rond de 85 mm, die ook in staat is "macro" te creeren.
-------------
Van alles en nogwat gelezen, over gebruikservaringen. Van al die lenzen.
Probleem ......, ze zijn allen goed. Tot zeer goed.
De nieuwe f. 2.8 / 24-70, stond/staat nog steeds als uiterst fraai. Geweldig mooi bokeh.
Volgens de 1e verhalen. Waarschijnlijk de mooiste. Maar zeker de zwaarste.
Wil je dat? Heb je dat nodig? Die keuze is lastig.
Er zijn intussen veel vergelijkingen gemaakt met de Batis 85.
Beiden hebben hun voor-, en tegenstanders.
Maar uiteraard zijn beiden perfect. En zijn de verschillen niet "extreem" groot. De prijs wel.
En dan de 90mm f.2.8 van Sony.
Ben eigenlijk over de streep getrokken, door een 2-tal Amerikanen, (niet de eerste de beste)
die ongelofelijk enthousiast waren over deze lens.
Ook zij vergeleken hem, met de Batis 85. En vonden de "portret - kwaliteit", vrijwel identiek.
Verschil van 85 mm en 90 mm is naar mijn smaak verwaarloosbaar.
Ik was om. En heb daarom, vandaag de 90 mm Sony gehaald bij Konijnenberg.
Na eerst heel goed te hebben gelezen, wat Portmixus over macro 's te zeggen had.
En dat artikel snijdt hout. Interne IF is zeer belangrijk. Gewicht en lengte. Evenzo.
Heb wat dingen geprobeerd (uit de hand). Weet dat dat beter kan, en hoort.
Maar had even geen zin, en tijd, statief etc. in stelling te brengen.
*
't Is dus zeker geen recensie. Maar een heel globale, 1e ervaring.
Even een bloemstukje, wat op de nominatie stond in de prullenbak te verdwijnen, gefotografeerd.
Maar tevens mijn vrouw, die een metertje of wat, daar achter zat. Om te weten wat "portrait" deed.
Zowel de ene als de andere soort, konden mij bekoren. Dus zowel portrait als macro.
*
Had al wel begrepen, dat je even moest wennen. De bediening is niet echt standaard.
De scherpstelring, kun je bewegen om van AF naar MF te gaan. Dat is vreemd. Maar werkt perfect.
En dan kun je via de MF knop, die ik (na advies) op "wisselen" heb staan, kiezen of je AF of MF wilt.
Als 't weer goed blijft, duik ik morgen de natuur in.
Mijn 1e indruk is, een uiterst fraaie lens te hebben gekocht.
Zag bij aankoop, dat het ding, was genomineerd tot beste product, van 2015-2016.
Dat is best leuk. En naar mijn smaak terecht.
*
Zal even een paar, "uit de hand" geschoten foto 's bijsluiten.
Amphion, het zijn bloemen. Sorry. Maar ook de foto van mijn vrouw, vind ik, als portret goed.
Is 't, op haar 75e, geen geweldige "lieverd". Ik vind van wel !!!!!!!
Wat ben je in staat, om de scherpte "exact" daar te leggen, waar je het wilt.
De 1e indruk is goed. De verdere praktijk geeft pas een echte "waardering".
Let vooral op dat glaasje wijn. Goed scherp. En erg lekker.
profile.country.BE.title
Geweldig @Tjardi !
Die 90mm macro is een van de juweeltje tussen de Sony-lenzen. Ik doe in verhouding teveel portret en lichtsterke situaties om op dit moment nog voor een 90mm macro te gaan, maar de 90mm macro is een van de optisch beste lenzen die ik ooit heb geprobeerd! Zowel voor portret als macro een zeer sterke lens!
Veel plezier ermee, we zien de foto's wel verschijnen
profile.country.BE.title
Hallo K2!
Welkom op het forum!
Voor zij die K2 toevallig nog niet kennen van andere fora: hij is iemand met zéér veel Sony/Minolta (foto) ervaring! 
Veel leren heb je niet maar er zijn misschien interessante topics waar je iets kan aanvullen of je visie kan geven:
https://community.sony.be/t5/lens-database/bg-p/NL_Lens_database
Groetjes!
0online
1854988berichten