Dolby Atmos: de geluidservaring in 3D

[scully99]

Dolby Atmos is een overweldigend 'Surround Sound'-systeem voor bioscoopgeluid en heeft speakers op verschillende hoogten om je gevoel van ruimte een geheel nieuwe betekenis te geven.

Een bioscoop creëren in een woonkamer is een interessante uitdaging voor geluidstechnici. Bioscoopsystemen zijn bestemd voor grote hallen en veel mensen, maar Atmos brengt de bioscoop naar je thuis, en de resultaten zijn verbluffend.

Hoe werkt het?

Dolby Atmos gebruikt kanalen in de hoogte — zoals speakers die boven het hoofd van de luisteraar zijn geplaatst, niet alleen op oorhoogte. Dit zorgt ervoor dat je helemaal opgaat in het 3D-geluid.

Wat betekent dit voor je audio-ervaring?

In vergelijking met conventionele Surround Sound, waarbij het geluid horizontaal wordt geproduceerd, weet je bij Atmos op welke hoogte en plek elk 'audiovoorwerp' zich bevindt. Stel je voor dat je een film kijkt van een vliegtuig dat voorbij vliegt. Met Atmos is dat effect iets genuanceerder: je hoort hoe dichtbij het vliegtuig is en hoe hoog het vliegt. Ook als je foto's in 2D bekijkt, geeft de Surround Sound je hersenen het idee dat je in het verhaal zit, niet dat je er als een buitenstaander naar kijkt. Het kan lastig zijn om je voor te stellen wat het verschil is. Probeer Atmos thuis zelf eens uit, dan hoor je misschien wel geluid dat je nooit eerder hebt gehoord.

De techniek achter het geluid

Surround Sound maakt gebruik van verschillende kanalen (speakers) en zorgt ervoor dat het volume gebalanceerd is. Zo lijkt het alsof er beweging in zit. Maar Atmos doet meer: door ‘metagegevens’ (extra informatie in de geluidsinformatie) weten de speakers precies waar het geluid vandaan moet komen.

Hoeveel kanalen? Dat hangt ervan af wie de geluidsmix maakt en welke software er wordt gebruikt. Mensen thuis hebben meestal 5.1.2 kanalen (5 speakers, 1 subwoofer voor lage tonen/baseffecten en 2 kanalen op het plafond of in de hoogte), of meer.

In de bioscoop kan Atmos tegelijkertijd het geluid van 128 'audiovoorwerpen' laten weerklinken — van achtergrondmuziek tot omgevingsgeluid en dialoog. Atmos voor thuisgebruik is aangepast op woonkamers: zo kun je via een beperkt aantal kanalen van dezelfde soundtrack genieten. Soundbars hebben ook een 'upmixing'-functie om de conventionele soundmix van andere apparaten dan Atmos te verbeteren. Bovendien kun je met een Atmos-systeem muziek afspelen.

Een Soundbar met Atmos beschikt over al deze capaciteiten in een relatief compacte unit. De speakers zitten in dezelfde unit als normaal, maar hebben daarnaast omhooggerichte speakers voor het hoogte-effect, die zich meestal aan de uiteinden van de Soundbar bevinden. Hierdoor weerkaatst het geluid via het plafond en heb je geen fysieke speakers nodig aan het plafond. Soundbars zijn ideaal, omdat er maar één installatie voor nodig is, ze niet op een bepaalde manier moeten worden geplaatst en ze geen afzonderlijke speakers hebben.

Misvattingen over Surround Sound

Eric Kingdon, Technical Specialist van Sony Europe, verwoordt het zo perfect: "De beste geluidsmixen zijn soms ook het meest subtiel." Bioscoopgeluid kan spannend of indrukwekkend zijn, maar dat hoeft niet altijd overweldigend te zijn. Je moet het verschil kunnen horen tussen zachte motregen en een onweersbui. Het doel is om geluid te creëren dat natuurlijk en realistisch klinkt.

Eric legt uit dat Surround Sound niet altijd 'achter je hoofd' vandaan hoeft te komen, zoals sommigen denken, maar dat je in het geluid moet kunnen opgaan. Een metafoor hiervoor is een surfer die door een golftunnel surft: met Atmos zit je er middenin.

Meer informatie over de STR-DN1080 Atmos-ontvanger en HT-ST5000 Soundbar van Sony.
Combineer ze met de UBP-X800 Blu-ray-speler, ideaal voor 2K- en 4K-discs.